علیرضا امینی، محمدعلی باشهآهنگر و بهرام توکلی نیز از دیگر نامهای کنجکاوی برانگیز جشنواره امسال هستند؛ جشنوارهای که برای اولین بار با مدیریت جواد شمقدری و همراهانش برگزار میشود و از زمان اعلام اسامی فیلمهای بخش مسابقه حاشیههای فراوانی نیز داشته است.
مهمترین و شاخصترین فیلم جشنواره امسال «به رنگ ارغوان» ساخته ابراهیم حاتمیکیاست؛ فیلمی که در زمان معاونت سینمایی محمدمهدی حیدریان ساخته شد و قرار بود در جشنواره بیستوسوم فجر حاضر باشد و حالا که پس از تأخیری 5ساله امکان نمایش یافته، همچنان بیشتر از بقیه فیلمها جلبنظر میکند. جشنواره فجر در سالهای اخیر که اغلب فیلمهای به نمایش درآمده در آن آثار ناامیدکنندهای بودند، معمولا برگ برندهای برای رو کردن داشته.
این برگ برنده در جشنواره بیستوچهارم، «چهارشنبهسوری» بود، پارسال «درباره الی» چنین نقشی را برعهده داشت و به نظر میرسد که امسال این اتفاق با «به رنگ ارغوان» تکرار شود؛ فیلمی که به گفته منتقدانی که بخت تماشایش را داشتهاند، بهترین اثر حاتمیکیاست و حکم یک «آژانس شیشهای» دیگر را در کارنامه او دارد.
جواد شمقدری با رفع توقیف «به رنگ ارغوان»حالا خیالی آسوده دارد که در جشنواره امسال اگر بسیاری از پیشبینیها هم به حقیقت نپیوندد و فیلمها نتوانند انتظارات را برآورده کنند، فیلم حاتمیکیا را دارد که نمایشش قطعا به فجر 28 رونق و جلوه خواهد داد.داریوش مهرجویی دیگر کارگردان نامدار و برجسته حاضر در جشنواره امسال است که با فیلم «طهران، تهران» میتواند به انتظار 3ساله دوستدارانش پس از فیلم جنجالی «سنتوری» پایان بخشد؛ حتی اگر این فیلم 50دقیقهای، اپیزودی از فیلمی ناتمام باشد که قرار بود قسمت سومش را مرحوم سیفالله داد بسازد.
مهدی کرمپور هم ایپزود «سیم آخر» را کارگردانی کرده که هم مضمونش که به موسیقی زیرزمینی میپردازد جالبتوجه است و هم اینکه سابقه کارگردانش میگوید باید انتظار اثری متفاوت را داشته باشیم.مهمترین نکته در باره این دو فیلم از 2 کارگردان پیشکسوت و جوان آن است که فیلم را به سفارش سازمان فرهنگیهنری شهرداری تهران ساختهاند.
عزیزالله حمیدنژاد نیز 5سال پس از «اشک سرما»، «آناهیتا» را کارگردانی کرده است. کارگردانی که بیشتر ساختههایش درباره دفاع مقدس بودهاند، اینبار سراغ مضمونی رفته است که به نظر نمیرسد ارتباطی به فیلمهای قبلیاش داشته باشد. بازی میترا حجار در «آناهیتا»، پس از سالهای دوری از سینمای ایران، میتواند باعث شود این فیلم جزو آثار کنجکاویبرانگیز جشنواره باشد.
«عصر روز دهم» فیلمی است که مرحوم ملاقلیپور قصد ساختش را داشت اما اجل چنین مهلتی به او نداد. مجتبی راعی با بازنویسی فیلمنامه، این فیلم را جلوی دوربین برد. «عصر روز دهم» پیوندی میان ماجرای کربلا و دفاع مقدس برقرار کرده است. طرح ملاقلیپور شباهتهایی نیز به «جویندگان» جانفورد داشت که البته راعی تغییرات گستردهای در آن داده است. «چهلسالگی» علیرضا رئیسیان دیگر فیلم حاضر در جشنواره امسال است؛ فیلمی که با حضور عزتالله انتظامی، لیلا حاتمی و محمدرضا فروتن فیلم پربازیگری محسوب میشود.
رئیسیان در حالی به جشنواره میآید که آخرین بار با «پرونده هاوانا» نتوانست انتظاراتی که از سازنده «ریحانه» و «سفر» و رئیس کانون کارگردانان میرفت را برآورده سازد. در عوض محمدعلی باشهآهنگر 2سال پیش با «فرزند خاک» توانست نام خود را بر سرزبانها بیندازد؛ فیلمی که هم سیمرغهای جشنواره را برد و هم در جشن خانه سینما خوش درخشید و منتقدان نیز از آن به نیکی یاد کردند. «بیداری رویا» کار تازه باشهآهنگر، که در جشنواره امسال به نمایش درمیآید نشان خواهد داد که «فرزند خاک» یک اتفاق و حاصل حسن تصادف مضمونی تکاندهنده، فیلمبرداری درخشان علیرضا زریندست و بازی مهتاب نصیرپور بوده یا خیر؟ «بیداری رویاها» از این منظر میتواند فیلم کلیدی کارنامه سازندهاش باشد.
تهمینه میلانی و پوران درخشنده2 فیلمساز زن حاضر در بخش مسابقه، از پرسابقهترین کارگردانان سینمای پس از انقلاب به شمار میآیند. میلانی در حالی با «تسویه حساب» در جشنواره امسال حضور مییابد که این فیلم 2سال در محاق مانده بود و به تازگی رفع توقیف شده است.میلانی پس از «تسویهحساب» فیلم «سوپراستار» را کارگردانی کرده بود که سال گذشته در جشنواره به نمایش درآمد و شهاب حسینی هم برای بازی در این فیلم (و نه حضور فوقالعادهاش در فیلم «درباره الی») سیمرغ بهترین بازیگر را دریافت کرد.
«خوابهای دنبالهدار» پوران درخشنده هم در واقع جزو تولیداتی است که به نیت حضور در جشنواره کودک همدان با سرمایه فارابی جلوی دوربین رفتند. نسخه ناقصی از «خوابهای دنبالهدار» در جشنواره همدان به نمایش درآمد که اعتراض درخشنده را نیز در آن زمان به همراه داشت و حالا او با این فیلم به فجر آمده.
«ترانه کوچک من» ساخته مسعود کرامتی و «پرواز مرغابیها» به کارگردانی علی شاهحاتمی دیگر فیلمهای کودک حاضر در جشنواره امسال هستند. ضمن اینکه ابراهیم فروزش از قدیمیترین کارگردانان سینمای کودک و نوجوان نیز با «سنگ اول» در بخش مسابقه حاضر است.شهرام اسدی، کارگردان «روز واقعه» پس از سالها دوری از سینما امسال با فیلم دفاع مقدس «شب واقعه» به جشنواره آمده است؛ فیلمی که توسط احمد میرعلایی که این روزها مدیرعامل بنیاد فارابی است تهیه شده و از جمله تولیدات پرهزینه حاضر در جشنواره امسال به شمار میآید.
باید دید اسدی اینبار نیز چون «روز واقعه»، توانسته پروژهای عظیم و دشوار را به ثمر برساند یا خیر؟اما پرهزینهترین فیلم جشنواره امسال، «ملک سلیمان» ساخته شهریار بحرانی است؛ پرخرجترین فیلم تاریخ سینمای ایران که با سرمایه فارابی و معاونت سینمایی جلوی دوربین رفته و قرار بود سال گذشته با نمایش در جشنواره، جلوهای از سینمای فاخر مورد علاقه مدیران سابق سینما را به نمایش بگذارد ولی امور فنیاش آنقدر طولانی شد که فیلم به جشنواره پارسال نرسید. با توجه به هزینه بالایی که صرف تولید ملک سلیمان شده، قطعا اهالی سینما با حساسیت ویژهای به تماشای این فیلم خواهند نشست.«طلا و مس» ساخته همایون اسعدیان گرچه جزو تولیدات کم سروصدای امسال به شمار میآید ولی کسانی که فیلم را دیدهاند معتقدند این فیلم با توجه به جنس کمدیاش، جزو آثار مطرح جشنواره خواهد شد.
اسعدیان که قبلا فیلم متوسط «شوخی» و فیلم نازل «ده رقمی» را در ژانر کمدی کارگردانی کرده، گویا اینبار فیلم متفاوتی را ساخته که حالوهوایش یکی از محصولات پر سروصدای تهیهکنندهاش را تداعی میکند. این فیلم را نیز سازمان فرهنگیهنری شهرداری تهران تهیه کرده اما حالا تیم جدید معاونت سینمایی به دلیل موفقیت آن قصد دارند فیلم را تصاحب کنند.
حسن فتحی نیز پس از «پستچی سه بار در نمیزند» که جزو فیلمهای مهم جشنواره سال گذشته بود، امسال با «کیفر» به میدان آمده است. بیژن باقری که اولین ساختهاش «ما همه خوبیم» از پدیدههای جشنواره بیستوسوم فجر بود، «طبقه سوم» را به جشنواره میرساند و بهرام توکلی کارگردان فیلم امیدوارکننده «پابرهنه در بهشت»، امسال با «پرسه در مه» در فجر حاضر است.
از سینماگران همین نسل، علیرضا امینی نامآشنایی است که «هفت و پنج دقیقه به پاییز» او به خصوص با بازی هدیه تهرانی میتواند جزو آثار پرمخاطب جشنواره امسال باشد.«پسر آدم، دختر حوا» در جشنوارهای که بیشتر تولیداتش را آثار دولتی تشکیل میدهند از معدود نمایندگان بخش خصوصی است.«شکارچی شنبه» (پرویز شیخهادی)، «صبح روز هفتم» (مسعود اطیابی) و «کیمیا و خاک» (عباس رافعی) از دیگر فیلمهای حاضر در بخش مسابقه سینمای ایران هستند.
ضمن اینکه نام 2 فیلم که تجربه اول سازندگانشان به شمار میآیند در این فهرست به چشم میخورد: «آل» (بهرام بهرامیان) و «نفوذی» (احمد کاوری). «آل» تجربهای در ژانر وحشت است؛ ژانری که سینمای ایران سابقه قابل قبولی در آن ندارد ولی ساختهشدن هر فیلمی در اینگونه را باید به فال نیک گرفت. بهرام بهرامیان قبلا با سریالهایش تواناییهایش را به رخ کشیده و باید دید در این حیطه دشوار چگونه عمل کرده است.«نفوذی» نیز به تهیهکنندگی جمال شورجه و توسط احمد کاوری ساختهشده است.
پذیرش 25 فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران جشنواره فجر، در نوع خود یک رکورد محسوب میشود و اگر خوشبین باشیم باید بگوییم تعداد فیلمهای خوب امسال آنقدر بالا بوده که هیأت انتخاب تعداد فیلمهای مسابقه را افزایش داده. ضمن اینکه دبیر جشنواره نیز فیلمهای خارج از مسابقه را نیز آثار ارزشمندی دانسته است. چند روز دیگر مشخص میشود که وعدههای خوشبینانه واقعیت داشته یا گمانهزنیهای بدبینانه.